Het verloren zaakje

Nu veel mensen geen echte rashond willen en in de Nederlandse asielen vrijwel geen adopteerbare honden zitten, zijn de labradoodle en de buitenlandse adoptiehond gestegen in populariteit. Zeker voor de labradoodle moet je soms vechten om er eentje te vinden. De honden zijn zo populair dat je op een wachtlijst terechtkomt. Als je dan de blijde tijding krijgt dat er een pup beschikbaar is, spoed je je naar de fokker, knuffelt je puppy, ondertekent de documenten en gaat je verheugen op je hondje. Of je krijgt de documenten een dag voor afhalen per mail met het verzoek om te tekenen en te betalen, voor een labradoodle al snel tussen al snel tussen de twee- en drieduizend euro. Bij rescue-honden val je voor die ene unieke hond met zijn leuke kleur, aparte smoeltje en scheve oren.

In beide gevallen ga je voor een ding: het hondje. Die papieren, ach, dat zal wel. Het is toch een goede fokker of de rescue-organisatie is idealistisch, dus het zit vast wel goed.

Getekend dus geketend?

Blindelings, ofwel in vertrouwen dat bij problemen heus wel te praten zal zijn, tekent vrijwel iedereen dat contract met de plicht om met de hond te fokken, of juist de plicht om het dier te castreren, voor bruikleen en voor het recht van de rescue-organisatie om de hond bij je weg te halen. Bij de labradoodle staan er hoge boetes op overtredingen. De reden? Het belang van de mentale en fysieke gezondheid van het “ras” zou gediend zijn met zoveel mogelijk castratie en massale castratie is nodig voor de mogelijke FCI-erkenning van de labradoodle – aldus de fokkers. Dierenartsen, genetici en gedragsdeskundigen keren zich hiervan af: massale castratie is helemaal niet in het belang van de populatie, en individuele castratie lang niet altijd in het belang van de individuele hond. De FCI weet van geen erkenning, laat staan een castratieverplichting. Door dierenartsen en andere hulpverleners wordt vervolgens aan eigenaren aangeraden om de contractuele verplichting naast zich neer te leggen. De beruchte ‘bruikleen’ constructie voor rescuehonden zal de hond zelf niet zo snel deren, hoewel ook daar al ervaringen zijn met ernstig zieke rescue-honden waarbij de eigenaar die voor euthanasie koos geen begrip kreeg maar een dreiging met een dagvaarding.

“Dat is niet rechtsgeldig” wordt er dan geroepen. Inderdaad kun je je afvragen in hoeverre het juridisch deugt. Als je de eigendom overdraagt, draag je daarmee immers ook het beschikkingsrecht over, toch? Dat klopt, maar de andere kant is contractsvrijheid en nakomingsplicht. In principe mag iedereen voorwaarden aan een contract verbinden met een boete en/of schadevergoeding bij contractbreuk. Ook mag je afspreken dat je een hond in bruikleen geeft/neemt, waardoor de hond nooit jouw eigendom is. Als beide partijen bij hun volle verstand zijn als ze dit ondertekenen, is dat gewoon rechtsgeldig. Afgezien van de uitzonderlijke situatie waarin je een contract ondertekent terwijl je aantoonbaar niet compos mentis bent, een pistool op je hoofd hebt, of de afspraak zelf in strijd is met de wet (denk aan huurmoord) ben je gebonden aan de afspraken waar je je handtekening onder zet.

Echter voor de rechter

De afgelopen jaren heb ik meerdere zaken zien langskomen en ook zelf processen over deze geschillen gevoerd. Over labradoodles die te onzeker waren voor castratie, over rescuehonden die door de organisatie uit de armen van hun adoptant werden gerukt, zelfs over Engelse bulldoggen die ondanks een scala aangeboren afwijkingen verplicht bevrucht moesten worden. Ik ben gebeld door verontwaardigde dierenartsen die weigerden om zonder reden een hond te castreren, of door dierenartsen die euthanasie adviseerden, maar een lijdend dier de praktijk uit moesten sturen omdat de rescue-organisatie de eigenaar bedreigde. Door eigenaren die zich gedwongen voelden hun eigen hond te laten opereren of te laten dekken/insemineren, terwijl ze, vaak samen met hun dierenarts inzagen dat dit hun hond zou schaden.

Veel van die mensen durfden het procesrisico niet aan – en daar vaart de fokker/organisatie dan wel bij. Sommigen beten echter toch door, waardoor ik een aantal keer heb geprocedeerd. Kleine puntjes gewonnen, zoals het eigendomsvoorbehoud van tafel, boete verlaagd, vastgesteld dat labradoodles gewoon handel zijn of een schikking om niet te hoeven fokken met een krakkemikkige Engels bulldog. In alle eerlijkheid: De hoofdzaak is letterlijk en juridisch verloren. De rechter trekt zich niets aan van de mening van de dierenarts, geneticus of gedragsdeskundige. Natuurlijk draait de labradoodlefokkerij gewoon om euro’s, natuurlijk heeft die castratie niets met gezondheid van hond of ras te maken, natuurlijk is er geen enkel ander ras dat zichzelf wil behouden door zoveel mogelijk te castreren en natuurlijk is het moreel en genetisch onzin dat een fokker al bij hondjes van 7 weken bepaalt welke er door mogen/moeten voor de fok en welke niet. Dat maakt echter niet uit. Contract is contract, getekend is geketend.

Daarvoor kun je heel ingewikkelde oplossingen gaan verzinnen die vaak de waarheid wat geweld aandoen, een moeilijker operatie als sterilisatie bij de reu proberen of hopen op coulance bij de fokker/rescue organisatie. De echte oplossing is veel eenvoudiger: krijg je een contract onder je neus met bepalingen die je niet wilt tekenen? Ren weg. Er zijn leuke honden genoeg in de wereld.