Het karakter van de kwaliteitsrekening en verjaring

Notarissen, deurwaarders, advocaten en accountants houden vaak een kwaliteitsrekening aan om gelden van klanten of derden te ontvangen. Bedoeling is veelal dat de gelden daar veilig op een neutrale plek worden gehouden in afwachting van een bepaald feit, bijvoorbeeld het ondertekenen van een contract of het oordeel van een rechter.

Reikwijdte wettelijke regeling kwaliteitsrekening

Het neutrale karakter van kwaliteitsrekeningen van notarissen en deurwaarders is wettelijk vastgelegd in aparte regelingen. Hierin is onder meer bepaald dat het saldo op de kwaliteitsrekening is afgescheiden van hun vermogen. Dit voorkomt dat een faillissement van bijvoorbeeld een notaris ook ziet op het saldo op de door hem gehouden kwaliteitsrekening. Een dergelijke wettelijke regeling ontbreekt vooralsnog voor de kwaliteitsrekening van advocaten en accountants. In 2003 heeft de Hoge Raad echter geoordeeld dat een gelijke toepassing van de wettelijke regeling voor de kwaliteitsrekening van de notaris en de deurwaarder mogelijk is voor de kwaliteitsrekening van advocaten en accountants. Dit wordt gerechtvaardigd door de vertrouwenspositie die deze beroepsuitoefenaars innemen ten opzichte van derden die aan hen gelden toevertrouwen.

Hoge Raad: vordering uitkering kwaliteitsrekening verjaart niet

De Hoge Raad heeft eind juni 2017 het neutrale karakter van de kwaliteitsrekening onderstreept. In verband met een langslepend geschil tussen de Belastingdienst en een belastingplichtige over een opgelegde aanslag, had de Belastingdienst op 10 augustus 1999 NLG 165.000,- gestort op een kwaliteitsrekening van een advocatenkantoor. Op 27 april 2012 is definitief komen vast te staan dat de aanslag juist was opgelegd en heeft de Belastingdienst het kantoor verzocht dit bedrag uit te keren. Dit heeft het kantoor geweigerd, waarbij zij onder meer een beroep heeft gedaan op verjaring.

De Hoge Raad oordeelde onder verwijzing naar de wettelijke regeling voor de notariële kwaliteitsrekening dat de houder van een kwaliteitsrekening geen beroep toekomt op verjaring jegens een betrokkene ten behoeve van wie gelden op de kwaliteitsrekening zijn gestort. Dit past bij de aard van de kwaliteitsrekening. Een kwaliteitsrekening is bestemd voor het bewaren van gelden van derden die in het kader van de werkzaamheden van de beroepsbeoefenaar aan hem worden toevertrouwd of die hij anderszins in het kader van zijn werkzaamheden ten behoeve van derden onder zich neemt. Deze gelden dient de houder van de kwaliteitsrekening zorgvuldig te beheren en uit te betalen of over te dragen aan de (uiteindelijk gebleken) rechthebbende. Hierbij treedt de houder van de kwaliteitsrekening uitsluitend op ten behoeve van de rechthebbende en niet ten behoeve van zichzelf. Een beroep op verjaring van de rekeninghouder druist dan ook in tegen de aard van de kwaliteitsrekening.

Met dit oordeel heeft de Hoge Raad het neutrale karakter van de kwaliteitsrekening en de vertrouwenspositie van de houder van die rekening bevestigd. Klik voor de hele uitspraak hier.

Meer weten over jouw rechten en plichten bij een kwaliteitsrekening, neem contact op met Michèle Manning.