De ANBI

Een ANBI is een algemeen nut beogende instelling. Een ANBI draagt op een bepaalde wijze bij aan het algemeen nut. Om te kwalificeren als een ANBI, dient – kort gezegd – de betreffende instelling zich nagenoeg geheel, dat wil zeggen 90% of meer, in te zetten voor het algemeen belang.

Het hebben van een ANBI-status biedt fiscale faciliteiten waarvan o.a. donateurs, begiftigden, alsook de instelling zelf gebruik van kunnen maken.

Voordelen ANBI-status

Het hebben van een ANBI-status als instelling biedt een aantal belastingvoordelen. Zo geldt dat als een ANBI een erfenis of een schenking ontvangt, hierover geen schenk- en/of erfbelasting is verschuldigd, mits de ANBI de schenking of erfenis gebruikt voor het algemeen belang. Andere voordelen zijn:

• een ANBI komt in aanmerking voor een gedeeltelijke teruggave van de energiebelasting;
• een fictieve vergoeding voor vrijwilligers kan als personeelskosten in aftrek worden gebracht (vrijwilligersaftrek);
• indien een ANBI schenkingen doet in het algemeen belang dan is hier door de verkrijger geen schenkbelasting over verschuldigd; en
• donateurs kunnen onder voorwaarden hun giften aftrekken van de inkomsten- of vennootschapsbelasting.

Sommige instellingen die actief zijn in de culturele sector kunnen in aanmerking komen voor de status “culturele ANBI”. Een culturele ANBI is een ANBI die actief is in de culturele sector, denk hierbij aan instelling die zich bezig houden met de beeldende kunst, dans, muziek e.d.. Het voordeel van de culturele ANBI-status zit in de door een schenker te claimen extra giftenaftrek.

Voorwaarden ANBI-status

Om in aanmerking te komen voor de ANBI-status dient aan bepaalde voorwaarden te worden voldaan. Deze sommen wij hieronder kort op. Let op: de gegeven opsomming inclusief toelichting is niet uitputtend(!).

Rechtsvorm

Niet elke instelling komt in aanmerking voor het verkrijgen van de ANBI-status. Als voorwaarde wordt gesteld dat de instelling geen vennootschap met in aandelen verdeeld kapitaal, een coöperatie, een onderlinge waarborgmaatschappij of een andere rechtsfiguur waarin bewijzen van deelgerechtigdheid kunnen worden genomen, mag zijn. Stichtingen worden veelal gebruikt om een ANBI-status te verkrijgen. Voor verenigingen wordt dit al wat lastiger, aangezien verenigingen zich meestal voornamelijk richten op de belangen van haar leden. Zo kwalificeren bijvoorbeeld sportverenigingen vaak niet als een ANBI.

Geen winstoogmerk

Uit de regelgeving van de instelling alsook haar feitelijke werkzaamheden dient te blijken dat de instelling met het totaal van haar algemeen nuttige activiteiten geen winstoogmerk heeft. Het is voor een ANBI echter wel mogelijk om commerciële activiteiten te ontplooien, zolang de gegenereerde gelden uit deze activiteiten (nagenoeg) geheel ten goede komen aan de doelstelling van de ANBI. Denk bijvoorbeeld aan een theater dat in zijn pand ook een restaurant exploiteert. De inkomsten uit dat restaurant dienen aangewend te worden ter financiering van de voorstellingen in het theater.

90% eis

De activiteiten van het lichaam dienen minimaal voor 90% het algemeen belang te dienen.

Integriteitseisen

Bestuurders of gezichtsbepalende personen mogen de afgelopen vier jaar niet zijn veroordeeld voor een misdrijf of een misdrijf hebben gepleegd welke een ernstige inbreuk op de rechtsorde heeft opgeleverd.

Beschikkingsmacht

Uit de regelgeving van de instelling alsook uit de feiten dient te blijken dat geen enkel persoon (rechtspersoon of natuurlijk persoon) over het vermogen van de instelling kan beschikken alsof het hun eigen vermogen is. Hiermee wordt bedoeld dat niemand over het vermogen van de instelling mag beschikking ten behoeve van zichzelf, maar slechts conform de algemeen nuttige doelstelling van de instelling. De Belastingdienst adviseert in deze om minimaal drie bestuurders te benoemen die onafhankelijk van elkaar zijn (dus geen familie- of zakenrelatie). Indien dit niet het geval is, kan dit voor de Belastingdienst reden zijn tot nader onderzoek.

Anti-oppoteis

Verder wordt de eis gesteld dat niet meer vermogen binnen de instelling mag worden aangehouden dan redelijkerwijs nodig is om het voortbestaan van de instelling te garanderen. Wat redelijk is, is casuïstisch en moet per instelling en per geval beoordeeld worden. In de praktijk bestaan diverse mogelijkheden om het vermogen van een instelling te verantwoorden.

Beloning beleidsbepalers

Leden van het orgaan van de instelling dat het beleid bepaalt (vaak bestuurders) hebben recht op een onkostenvergoeding welke redelijkerwijs in verhouding staat tot de functie. De vacatiegelden, vergoedingen die een bestuurder krijgt voor het vervullen van rol als bestuurder, mogen niet bovenmatig zijn.

Actueel beleidsplan

De instelling dient te beschikken over een actueel beleidsplan welke toegankelijk is voor het publiek. Veelal wordt deze op de website van de instelling gepubliceerd. Het is niet verplicht om het beleidsplan integraal op de website te publiceren. Sommige specifieke gegevens dienen wel gepubliceerd te worden.

In het beleidsplan moeten o.a. de volgende gegevens zijn opgenomen en verder toegelicht zijn:

• de doelstelling en de te verrichten werkzaamheden van de instelling;
• de wijze van werving van inkomsten;
• het beheer en de besteding van het vermogen van de instelling.

Publicatie specifieke gegevens

De ANBI dient onder meer volgende gegevens op de eigen website of op een gemeenschappelijke website van bijvoorbeeld een brancheorganisatie te publiceren:

• de naam van de instelling;
• het RSIN-nummer;
• de contactgegevens van de instelling;
• een duidelijke beschrijving van de doelstelling van de instelling;
• de hoofdlijnen van het actuele beleidsplan;
• de functies en namen van de bestuurders (hierop gelden uitzonderingen);
• het beloningsbeleid;
• een actueel verslag van de uitgeoefende activiteiten; en
• een financiële verantwoording bestaande uit:
  • een balans;
  • een staat van baten en lasten; en
  • een toelichting hierop.

Als het niet mogelijk is op de eigen website te publiceren dan mag u ook op een gemeenschappelijke website publiceren. Denk hierbij aan de website van een brancheorganisatie.

Redelijke verhouding

De verhouding tussen de beheerkosten en de bestedingen ten behoeve van het doel dient redelijk te zijn. Wat redelijk is, is zeer casuïstisch.

Liquidatiesaldo

Met ingang van 1 januari 2021 wordt de eis gesteld dat uit de regelgeving van de instelling dient te blijken dat bij opheffing van de instelling een eventueel batig liquidatiesaldo wordt besteed ten behoeve van een algemeen nut beogende instelling of van een buitenlandse instelling die uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het algemeen nut beoogt. Indien het een culturele ANBI betreft, dient een batig liquidatiesaldo te worden besteed ten behoeve van een algemeen nut beogende instelling met een soortgelijke doelstelling of van een buitenlandse instelling die uitsluitend of nagenoeg uitsluitend het algemeen nut beoogt en die een soortgelijke doelstelling heeft. Dit verschilt met het vereiste zoals deze van 2012 tot en met 2020 gold, waarbij uit de regelgeving van de instelling moest blijken dat bij opheffing van de instelling een batig liquidatiesaldo werd besteed ten behoeve van een algemeen nut beogende instelling met een soortgelijke doelstelling. Met ingang van 1 januari 2021 wordt deze ‘soortgelijkheidseis’ nog slechts gesteld aan culturele ANBI’s.

Administratieve verplichtingen

De gevoerde administratie van de instelling dient degelijk te zijn.

Vragen?

Heeft u vragen over de ANBI? Neem dan contact op met Naveen Bharatsingh, of stuur een e-mail naar bharatsingh@bvdv.nl.