Automatisch ontslag bij pensioen; niet meer doen!

Arbeidsrecht

Door de vergrijzing van de maatschappij zijn we steeds meer genoodzaakt om langer door te werken. Sinds jaren loopt de pensioenleeftijd op en ook de AOW-leeftijd zal in de toekomst gelijke pas houden met de hoger wordende levensverwachting. Om het aantrekkelijker te maken om ouderen aan het werk te houden is per 1 januari 2016 de Wet doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd van kracht. De vraag is of het nog verstandig is om een pensioenbeding in de arbeidsovereenkomst op te nemen.

Wat is een pensioenbeding of pensioenontslagbeding?

Een pensioenbeding is de afspraak dat de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigt als de werknemer de pensioenleeftijd bereikt of recht heeft op een AOW-uitkering. Daar is jarenlang veel over te doen geweest, omdat het door sommigen werd gezien als een vorm van leeftijdsdiscriminatie, maar inmiddels staat wel vast het is toegestaan om een dergelijke afspraak te maken. Het is dan dus niet nodig om de arbeidsovereenkomst op te zeggen.

Let op: Een pensioenbeding is geldig als het in de arbeidsovereenkomst is opgenomen, maar het kan ook in een cao staan, als die van toepassing is.

Is een pensioenontslagbeding nu nog verstandig sinds de WWZ?

Door de Wet doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd kan de werkgever sinds 1 januari 2016 de arbeidsovereenkomst eenzijdig opzeggen zonder voorafgaande toestemming vanwege het bereiken van de AOW-leeftijd. Dat hoeft niet persé met ingang van de AOW-leeftijd, dat mag ook op een later moment. De enige voorwaarde is dat de arbeidsovereenkomst al is aangegaan voordat de AOW-leeftijd was bereikt.

Deze verminderde ontslagbescherming geldt niet als de arbeidsovereenkomst pas is aangegaan, of vernieuwd nadat de werknemer AOW-gerechtigd is geworden. In dat geval geldt de normale ontslagbescherming.

Het is dus niet meer nodig om een pensioenbeding op te nemen in de arbeidsovereenkomst, omdat de mogelijkheid om de arbeidsovereenkomst op te zeggen vanwege het bereiken van de AOW-leeftijd nu wettelijk is vastgelegd. Behalve als u werkzaam bent in een branche waarin de pensioenleeftijd aanzienlijk lager ligt dan de AOW-leeftijd, kan een pensioenbeding nog voordelen hebben.

Let op: Bij werknemers die de AOW-leeftijd hebben bereikt, geldt een (veel) kortere opzegtermijn. Lees hier alles over opzegtermijnen.

Wat gebeurt er als er wel een pensioenbeding is afgesproken?

Als werkgever en werknemer wel een pensioenbeding hebben afgesproken, dan eindigt de arbeidsovereenkomst automatisch als de werknemer de AOW-leeftijd bereikt. Spreken partijen niets af en blijft de werknemer doorwerken, of spreken zij juist af dat de werknemer door blijft werken, dan moet dat worden gezien als een nieuwe arbeidsovereenkomst. Voor die nieuwe arbeidsovereenkomst gelden de normale strenge ontslagregels. De werkgever moet voor een gewenst ontslag nog steeds langs het UWV of de kantonrechter. Als er geen nieuwe termijn is afgesproken, geldt het waarschijnlijk als een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Enige verschil is dat de werknemers die AOW-gerechtigd zijn als eerste voor ontslag in aanmerking komen bij een reorganisatie.

De Kantonrechter Amsterdam kwam een werkgever tegemoet die zijn werknemer eerst nog een tijd door had laten werken na het bereiken van de AOW-leeftijd. Omdat partijen geen uitvoering hadden gegeven aan het pensioenbeding en de arbeidsovereenkomst stilzwijgend hadden voortgezet, oordeelde de kantonrechter dat de werkgever nog steeds gebruik kon maken van art. 7:669 lid 4 BW en dus kon opzeggen zonder ontslagvergunning. Dogmatisch was het juist dat een nieuwe arbeidsovereenkomst was ontstaan, maar het zou niet passen bij de geest van de wet om het werken met AOW-gerechtigde werknemers gemakkelijker te maken. Het is zeer de vraag of andere kantonrechters dit voorbeeld zullen volgen.

Ook het Hof Den Bosch heeft zich hierover uitgelaten. In die zaak hadden partijen in de arbeidsovereenkomst afgesproken dat het zou eindigen als de op dat moment geldende pensioengerechtigde leeftijd zou worden bereikt. In de wet is bepaald dat de arbeidsovereenkomst mag worden opgezegd wegens het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd, behalve als partijen schriftelijk een hogere pensioenleeftijd hebben afgesproken. Is dat het geval, dan mag niet eerder worden opgezegd dan die leeftijd. De werkneemster kreeg pas vanaf 67 jaar aanvullend ouderdomspensioen, maar de werkgever ging ervan uit dat de arbeidsovereenkomst van rechtswege eindigde op de AOW-leeftijd (65 jaar en 3 maanden). Onder die omstandigheden kon de werkgever niet opzeggen/eindigde de arbeidsovereenkomst niet van rechtswege bij het bereiken van de AOW-leeftijd.

Let op: Het is verstandig om alle bestaande arbeidsovereenkomsten door te lopen op pensioenbedingen.

Als dat niet mogelijk is, is het beter om af te spreken dat het pensioenbeding komt te vervallen. Als dat niet lukt, maak dan duidelijke afspraken over de voortzetting van het dienstverband na de AOW-leeftijd. Met AOW-gerechtigde werknemers kan je maximaal 6 arbeidsovereenkomsten gedurende 48 maanden sluiten voordat het automatisch wordt omgezet naar onbepaalde tijd. De ketenregeling is dus veel ruimer bij oudere werknemers.

Tips

• Pas oude contracten aan en verwijder het pensioenbeding;
• Is de werknemer daarmee niet akkoord, maak dan duidelijke afspraken bij het doorwerken na de AOW-leeftijd;
• De AOW-gerechtigde leeftijd verandert continu, controleer hier wanneer de werknemer recht op AOW krijgt;
• Als een nieuwe arbeidsovereenkomst na de AOW-leeftijd wordt afgesproken, dan mag je 6 overeenkomsten voor bepaalde tijd tot maximaal 48 maanden afspreken.

Heb je arbeidsrechtelijke vragen over oudere werknemers, neem dan vrijblijvend contact met ons op.