Aansprakelijkheidsrecht

Afgeleide schade aandeelhouder

De vermogensschade die een aandeelhouder lijdt door waardevermindering van zijn aandelen (of gemiste koerswinst) wordt afgeleide schade genoemd. Dergelijke schade kan zich voordoen als bijvoorbeeld een derde, door een onrechtmatige daad of wanprestatie, schade toebrengt aan het vermogen van de vennootschap waarin de aandelen worden gehouden. Het vermogen van de door die vennootschap gedreven onderneming neemt af. Daarmee kan ook de waarde van de aandelen dalen. De aandeelhouder lijdt alsdan indirecte cq afgeleide schade.

Afgeleide schade komt niet voor vergoeding in aanmerking. Behoudens uitzondering.

Indirecte of afgeleide schade komt niet voor vergoeding in aanmerking. Er zijn echter uitzonderingen.

Vennootschap zelf actie ondernemen

De vennootschap waarin de onderneming wordt gedreven dient zelf voor haar belangen op te komen. Dat kan zij doen door zelf de derde aan te spreken op de onrechtmatige daad of wanprestatie en bijvoorbeeld schadevergoeding te vorderen. Zou ook de aandeelhouder actie tegenover die derde kunnen ondernemen, dan zou dat in elk geval een chaotische situatie kunnen opleveren.

Zou ook de aandeelhouder actie tegenover de schadeveroorzakende derde kunnen ondernemen, dan zou dat in elk geval een chaotische situatie kunnen opleveren.

Uitzonderingen

Bij uitzondering kan de aandeelhouder wel zelf actie ondernemen. De Hoge Raad heeft bepaald dat voor de vergoeding van afgeleide schade uitsluitend sprake kan zijn als de schade veroorzakende derde tegenover de aandeelhouder een specifieke zorgvuldigheidsnorm heeft geschonden (HR ABP/Poot). Daarvan kan sprake zijn als die derde de opzet heeft gehad de getroffen aandeelhouder te benadelen.

Bij uitzondering kan de aandeelhouder wel zelf actie ondernemen.

Een andere uitzondering is dat de afgeleide schade een definitief karakter heeft gekregen en dan wel voor vergoeding in aanmerking kan komen (HR Kip/Rabo). Dat kan zich voordoen als de vennootschap zelf niet (langer) in die positie is om de schade zelf op de derde te verhalen. De schade is dan definitief en onomkeerbaar ten laste van de aandeelhouders gekomen.

Tegenover wie is onrechtmatig gehandeld?

Van belang is goed te kijken tegenover wie een derde een onrechtmatige daad heeft gepleegd of gewanpresteerd. Indien niet tegenover de vennootschap maar de aandeelhouder daarvan onrechtmatig is gehandeld, kan de aandeelhouder een vordering instellen tegen die derde.

Van belang is goed te kijken tegenover wie een derde een onrechtmatige daad heeft gepleegd of gewanpresteerd.

Bij arrest van 12 oktober 2018 oordeelde de Hoge Raad dat de regels met betrekking tot afgeleide schade geen toepassing hebben als door de derde (in deze zaak de gemeente) tegenover de vennootschap niet onrechtmatig is gehandeld of gewanpresteerd. In dat geval kan dus ook niet gelden dat de vennootschap zelf schadevergoeding had moeten vorderen. Daarmee kan het recht op het vorderen van schadevergoeding dus niet aan de aandeelhouder worden ontzegd.

In de betreffende zaak speelde ook nog een en ander met betrekking tot de zogenoemde formele rechtskracht. Dat is evenwel voor de fijnproever en laat ik hier nu verder buiten beschouwing.

Meer informatie? Neem vrijblijvend contact op met ons.

Sjoerd van der Velden - advocaat
Sjoerd van der Velden
Volg Sjoerd van der Velden: