Arbeidsrecht

Het wintersportseizoen is in volle gang, dus de gipsvluchten zitten weer vol met brekebenen. Een verstuikte enkel hoeft niet gelijk tot arbeidsongeschiktheid te leiden, maar het is niet ondenkbaar dat werknemers langer uitvallen door activiteiten buiten het werk. Werknemers die gevaarlijke sporten beoefenen zorgen potentieel voor een flink kostenplaatje als ze een misstap begaan of een blessure oplopen waardoor ze verzuimen. Hebben ze dan toch recht op loon?

Loondoorbetaling tijdens ziekte

De werkgever is door art. 7:629 BW wettelijk verplicht om de eerste 104 weken dat de werknemer door o.a. ziekte het werk niet of niet volledig kan doen, ten minste 70% van het loon door te betalen. De eerste 52 weken moet de werkgever ten minste het minimumloon betalen en de hele periode hoeft de werkgever nooit meer te betalen dan het maximum dagloon.

 

In de wet is geen onderscheid gemaakt voor wat betreft de oorzaak van de uitval van de werknemer, of het nu komt door een opgelopen koutje, een gebroken been of een ongeval op het werk. Er is een uitzondering echter, als de ziekte is veroorzaakt door opzet van de werknemer, dan hoeft de werkgever niets te betalen.

Wanneer is er sprake van opzet?

In het arbeidsrecht is geen definitie van ‘opzet’ gegeven, dus die taak lag op het bordje van de rechterlijke macht. De wetsgeschiedenis gaf wel een sterke aanwijzing dat de lat heel hoog moest worden gelegd.

In het strafrecht wordt opzet ook aangenomen als er sprake is van voorwaardelijke opzet, maar in het arbeidsrecht is dat niet voldoende. Wil er sprake zijn van opzet waardoor de werknemer geen recht op loon heeft, dan moet de opzet gericht zijn op het ziek worden. Met andere woorden, de werknemer moet de ziekte hebben willen veroorzaken.

In meerdere rechterlijke uitspraken is inmiddels aangenomen dat risicovol gedrag niet als opzet kan worden aangenomen. De Hoge Raad oordeelde in 2008 al eens dat een werknemer die regelmatig langdurig ziek was door blessures veroorzaakt door zaalvoetballen, zijn wettelijk recht op loondoorbetaling behield.

Naar aanleiding van enkele uitspraken heeft MKB Nederland de regering in 2008 gevraagd om de wet te wijzigen, zodat werkgevers niet meer verantwoordelijk zijn voor het loon bij oorzaken die buiten haar invloedssfeer liggen. De regering heeft dat verzoek afgewezen.

Dat betekent dat het zelfs zover gaat dat de werknemer die meedeed aan het lelijke eendjes televisieprogramma ‘Make me Beautiful’ recht op loon had toen er complicaties ontstonden. De werkneemster had eerst 6 weken onbetaald verlof genomen, maar moest langer verzaken door complicaties.

 

In een uitspraak van de Kantonrechter Middelburg uit 2012 blijkt dat de werknemer die een cosmetische operatie zonder medische noodzaak ondergaat, geen recht op loon heeft, als het zeker is dat daardoor een ziekteperiode ontstaat. In dergelijke gevallen is er een zekerheidsbewustzijn dat er ziekte ontstaat.

Ten slotte een laatste voorbeeld, waarin een werknemer een geslachtsverandering onderging. Dat werd door de rechter gezien als een operatie waar een medische noodzaak voor bestond, zodat de werknemer recht had op loondoorbetaling.

Moet de werkgever dan altijd loon betalen tijdens ziekte?

Nee, dat is niet het geval. De opzet-drempel geldt alleen voor het wettelijke minimum van 70%. Als werkgever en werknemer hebben afgesproken dat tijdens ziekte meer dan 70% loon wordt betaald, dan is het toegestaan om daaraan andere voorwaarden te verbinden, bijvoorbeeld dat de ziekte niet is veroorzaakt door schuld of verwijt. In sommige gevallen is die voorwaarde zelfs in de CAO opgenomen.

In dergelijke gevallen is het toegestaan dat de werkgever niet het volledige loon, maar ‘slechts’ 70% van het loon doorbetaald als de werknemer ziek terwijl dat aan hem zelf te wijten valt. In het voorbeeld van de werknemer die regelmatig uitviel door blessures vanwege het zaalvoetballen, zou de werknemer slechts recht hebben op 70% van het loon.

 

Daarnaast is het toegestaan om af te spreken dat een werknemer tijdens ziekte uitsluitend recht heeft op 20 vakantiedagen per jaar. Vaak hebben partijen afgesproken dat de werknemer recht heeft op meer dan het wettelijk minimum aantal vakantiedagen, maar in geval van ziekte mag daarvan schriftelijk worden afgeweken.

In dit artikel wordt het volledig uitgelegd hoe je deze afspraken kan maken.

Tips

  • Schakel bij ziekte altijd de bedrijfsarts in en vraag naar de oorzaak;
  • Probeer af te spreken dat de werknemer uitsluitend recht heeft op het wettelijk minimum van 70% loon, als de ziekte door zijn schuld is veroorzaakt;
  • Is de werknemer van plan een cosmetische operatie zonder medische noodzaak te ondergaan, dan moet daarvoor vakantie of onbetaald verlof worden opgenomen;
  • Spreek schriftelijk met de werknemer af dat tijdens ziekte slechts (pro rato) 20 vakantiedagen worden opgebouwd.

Heb je arbeidsrechtelijke vragen over ziekte van werknemers, neem dan vrijblijvend contact met ons op.

Daniël Maats - arbeidsrechtadvocaat
Daniël Maats

Wat is jouw droomscenario?

Volg Daniël Maats: