Hoe komt een arbeidsovereenkomst tot stand?

Arbeidsrecht

Wanneer komt een arbeidsovereenkomst tot stand? Dat kan nog weleens een belangrijke vraag zijn voor werkgevers (en natuurlijk werknemers). Ik heb al vaak cliënten aan mijn tafel op kantoor gehad die ten onrechte er (gemakkelijk) vanuit gingen dat er nog geen arbeidsovereenkomst of verlenging was afgesproken. In dit artikel leg ik uit hoe het echt zit.

Aanbod en aanvaarding

Zoals elke andere overeenkomst komt een arbeidsovereenkomst tot stand doordat, meestal, de werknemer het aanbod van een werkgever om een arbeidsovereenkomst af te spreken, aanvaardt. Partijen moeten overeenstemming hebben over de essentialia van de arbeidsovereenkomst. Wat zijn dan de essentialia van een arbeidsovereenkomst? Dat kan per geval verschillen, bijvoorbeeld omdat de werkgever of werknemer heeft gezegd de arbeidsovereenkomst niet aan te willen gaan als één specifiek onderdeel niet wordt afgesproken. In het algemeen kan je in ieder geval denken aan:

• Aanvang arbeidsovereenkomst
• Einde arbeidsovereenkomst
• Functie
• Salaris

Dat is bij een arbeidsovereenkomst niet het geval. Een arbeidsovereenkomst kan ook mondeling gesloten worden.

Soms stelt de wet aanvullende eisen voor de totstandkoming van een overeenkomst. Als een particulier een woning koopt, is de koopovereenkomst pas geldig gesloten als die op papier staat. Dat is bij een arbeidsovereenkomst niet het geval. Een arbeidsovereenkomst kan ook mondeling gesloten worden.

Let op: om de lage WW-premie toe te kunnen passen moet de werkgever en schriftelijke én ondertekende arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd in het dossier hebben.

Aanvaarding, hoe dan?

Hoe moet de werknemer een aanbod dan aanvaarden? Het meest duidelijk is de situatie waarin een werknemer een schriftelijke arbeidsovereenkomst fysiek ondertekent. Voila, een gave totstandkoming. Idealiter heeft HR het dossier op deze manier op orde.

Maar er zijn veel meer variaties op dit thema. De werkgever kan een mondeling aanbod doen, dat de werknemer mondeling accepteert. Ook dan is de arbeidsovereenkomst tot stand gekomen. In veel gevallen heeft de werknemer dan wel een probleem met de bewijslast. De werknemer die stelt een arbeidsovereenkomst te hebben gesloten, moet de rechter daar wel van overtuigen.

Als een werknemer al enige tijd heeft gewerkt, namelijk 3 maanden, dan wordt die werknemer daarin overigens geholpen. Op grond van de wet wordt dan vermoed dat sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Hij die ten behoeve van een ander tegen beloning door die ander gedurende drie opeenvolgende maanden, wekelijks dan wel gedurende ten minste twintig uren per maand arbeid verricht, wordt vermoed deze arbeid te verrichten krachtens arbeidsovereenkomst.

De aanvaarding van de werknemer hoeft niet expliciet te zijn. De rechter kan dat ook aannemen op basis van het gedrag of andere uitingen van de werknemer. De werknemer die een aanbod niet uitdrukkelijk accepteert, maar geen bezwaar maakt en start met het werk, zal in dienst zijn op basis van de aangeboden voorwaarden.

Aanbod via e-mail

Een mooi voorbeeld hoe het in de praktijk kan lopen, geeft de uitspraak van de Kantonrechter Zaandam. In een prettig te lezen en duidelijke uitspraak geeft de kantonrechter antwoord op de belangrijke vragen in die zaak. De werknemer solliciteert bij Jan Keezer en heeft twee sollicitatiegesprekken. Kort daarna stuurt Jan Keezer per email een arbeidsovereenkomst met bijlagen. De originelen zouden later op kantoor getekend kunnen worden. Werknemer reageert per email met een vraag over eventuele overname van studiekosten bij de vorige werkgever.

De werknemer overkomt voor aanvang van de arbeidsovereenkomst een ongeval en Jan Keezer wil er logischerwijs onderuit.

Al met al oordeelt de kantonrechter dat uit de gang van zaken blijkt dat partijen overeenstemming hadden over de essentialia. Dat nog aanvullende afspraken gemaakt hadden kunnen worden, zoals over studiekosten, is dan niet relevant.

Wat gebeurde er, de werknemer overkomt daarna, en 1 maand voor de aanvang een bedrijfsongeval. Hij is ziek en meldt dat bij Jan Keezer, die er logischerwijs onderuit wil. Dat kan niet, oordeelt de kantonrechter. De arbeidsovereenkomst is geldig gesloten en kan niet opgezegd worden. De werknemer blijft in dienst én de werkgever moet het loon betalen. Zuur. Dat had natuurlijk opgelost kunnen worden met een proeftijd.

Heb jij vragen over de totstandkoming van een arbeidsovereenkomst of een (onterecht) ontslag, neem dan vrijblijvend contact met ons op.