Ouderschapsverlof wordt deels betaald

Arbeidsrecht

Vanaf 2 augustus 2022 hebben werknemers met een kind recht op gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof. Op die dag treedt de Wet betaald ouderschapsverlof in werking, als uitvoering van een Europese richtlijn die Nederland implementeert. Wat betekent dat voor werkgever en werknemer en hoe werkt dat in de praktijk?

Huidig verlof rondom geboorte en ouderschap

Op dit moment heeft een werknemer die ouder wordt, nog los van het zwangerschaps- en bevallingsverlof van 16 weken voor de moeder, al diverse aanspraken. Ik zet eerst de bestaande aanspraken op een rij. Met inwerkingtreding van de Wet implementatie EU-richtlijn transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden moet de werkgever de werknemer ook informeren over de vormen van (betaald) verlof, waaronder onderstaande regelingen. Hier lees je meer over die informatieplicht.

Calamiteitenverlof

• Regeling: Voor het bijwonen van de bevalling heeft de werknemer aanspraak op calamiteitenverlof. Dat geldt ook voor de aangifte van de geboorte.
• Wie: Dit verlof is van toepassing bij een bevalling van de echtgenote, de geregistreerde partner of de persoon met wie de werknemer ongehuwd samenwoont.
• Betaald/onbetaald: De werknemer behoudt aanspraak op het volledige salaris.

Geboorteverlof

• Regeling: De werknemer krijgt één week verlof. Dat moet opgenomen worden gedurende een tijdvak van vier weken, te rekenen vanaf de eerste dag na de bevalling.
• Wie: De werknemer van wie de echtgenote, de geregistreerde partner, de persoon met wie de werknemer ongehuwd samenwoont of degene van wie de werknemer het kind erkent, is bevallen.
• Betaald/onbetaald: De werknemer behoudt aanspraak op het volledige salaris.

Aanvullend geboorteverlof

• Regeling: De werknemer krijgt na opname van het geboorteverlof, aanvullend geboorteverlof gelijk aan vijfmaal de arbeidsduur per week. Dat moet opgenomen worden gedurende een tijdvak van zes maanden, te rekenen vanaf de eerste dag na de bevalling.
• Wie: De werknemer van wie de echtgenote, de geregistreerde partner, de persoon met wie de werknemer ongehuwd samenwoont of degene van wie de werknemer het kind erkent, is bevallen.
• Betaald/onbetaald: De werknemer heeft geen recht op salaris, maar kan via de werkgever een uitkering bij het UWV aanvragen. Hier vind je meer info van het UWV. De uitkering bedraagt 70% van het loon over het laatste jaar. Dat loon is gemaximeerd op het maximumdagloon (€ 5.065,58 bruto per maand per 1 juli 2022).

Deze regeling is per 1 juli 2020 in werking getreden met de Wet WIEG.

Ouderschapsverlof

• Regeling: De werknemer heeft recht op ouderschapsverlof gelijk aan zesentwintigmaal de arbeidsduur per week. Dat kan opgenomen worden tot het kind de leeftijd van 8 jaar bereikt.
• Wie: De werknemer die als ouder in familierechtelijke betrekking staat tot een kind én de werknemer die volgens de basisregistratie personen op hetzelfde adres woont als een kind en duurzaam de verzorging en de opvoeding van dat kind als eigen kind op zich heeft genomen.
• Betaald/onbetaald: De werknemer heeft geen recht op salaris.
• Schriftelijke melding aan werkgever ten minste twee maanden voor ingang, onder opgave van de periode, het aantal uren verlof per week of als de arbeidsduur over een ander tijdvak is overeengekomen over dat tijdvak en de spreiding daarvan over de week of het anderszins overeengekomen tijdvak. De tijdstippen van ingang en einde van het verlof kunnen afhankelijk worden gesteld van de datum van de bevalling, van het einde van het bevallingsverlof of van de aanvang van de verzorging.

In de praktijk komt het regelmatig voor dat werkgevers vrijwillig of via een toepasselijke cao uitgebreidere regelingen aanbieden. Soms wordt het aanvullend geboorteverlof uitgebreid door een hoger salaris door te betalen of gedurende een langere periode. Werkgevers doen er verstandig aan om altijd de cao te raadplegen.

Betaald ouderschapsverlof

Per 2 augustus 2022 krijgen ouders daar dus betaald ouderschapsverlof bij. Dat wil zeggen; gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof. Een deel van de bestaande 26 weken ouderschapsverlof worden betaald. Belangrijkste wijzigingen zijn de invoering van de artikelen 6:3 en 6:3a Wazo. Daarin wordt geregeld dat een werknemer die ouderschapsverlof geniet, onder voorwaarden recht heeft op een uitkering.

Tot de ouder maximaal negenmaal de arbeidsduur per week aan ouderschapsverlof heeft opgenomen, kan een uitkering bij het UWV worden aangevraagd. Harde voorwaarde is dat het verlof is opgenomen vóórdat het kind de leeftijd van één jaar heeft bereikt. Als het een adoptiekind is, heeft de ouder een periode van één jaar nadat het kind in het gezin is opgenomen.

De werkgever kan een aanvraag indienen bij het UWV, nadat minimaal éénmaal de arbeidsduur per week is opgenomen aan verlof. In totaal kan maximaal driemaal een aanvraag worden ingediend, per hele weken.

Praktisch

Deze werkwijze zorgt ervoor dat het UWV pas achteraf een uitkering uitbetaalt aan de werkgever. Die staat dus voor de keuze of het salaris al wel wordt doorbetaald, of dat het later via de werkgever wordt uitbetaald op het moment dat de uitkering wordt ontvangen. Dat laatste zal in de praktijk een grotere drempel opwerpen voor werknemers om het verlof op te nemen.

De nieuwe wet is op alle ouders van toepassing. Dat betekent dat werknemers waarvan het kind vóór 2 augustus 2022 daar ook gebruik van kunnen maken, mits het kind nog niet één jaar oud is én de werknemer nog niet 26 weken ouderschapsverlof heeft opgenomen.