Update over de vervanging van de Wet DBA

ZZP'ers

Kamerbrief uitwerking maatregelen ‘werken als zelfstandige’

Zelfs nu 1 juli 2018 met rasse schreden nadert, hadden de meeste ‘DBA-watchers’ niet meer verwacht om nog nieuws te ontvangen over de vervanging van de Wet DBA. Rutte III heeft in het regeerakkoord aangekondigd de Wet DBA te willen vervangen door een nieuwe regeling. In februari 2018 kondigde Minister Koolmees aan dat hij met de marktpartijen in overleg was en de nieuwe wet in 2020 wilde laten ingaan. Tot die tijd is de handhaving opgeschort, behalve als er een kwaadwillende in het spel is. In andere gevallen legt de Belastingdienst geen boete of naheffing op. Het leek allemaal hosanna, maar de eerste barsten waren al zichtbaar.

Handhaving ZZP’ers door Belastingdienst per 1 juli 2018

Totdat de nieuwe wet ingaat, zitten we in een tussenfase. Tot 1 juli 2018 mikte de Belastingdienst haar pijlen alleen op ernstige gevallen van kwaadwillendheid. Uit onderzoek van NRC bleek dat de Belastingdienst 49 onderzoeken heeft ingesteld naar ernstige kwaadwillenden, maar tot op heden is geen enkel onderzoek succesvol geweest (38 afgerond, nog 11 lopend).

Vanaf 1 juli 2018 gaat de Belastingdienst dus ook handhaven in minder ernstige gevallen van kwaadwillendheid. De Belastingdienst moet dan aantonen dat:

1. Er is sprake van een (fictieve) dienstbetrekking.
2. Er is sprake van evidente schijnzelfstandigheid.
3. Er is sprake van opzettelijke schijnzelfstandigheid.

Volgens hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp kan de Belastingdienst dat nooit bewijzen. Dat levert volgens hem een ‘morele vrijbrief’ op voor opdrachtgevers. Naar verluid kunnen we vóór 1 juli 2018 wel een toezichtsplan van de Belastingdienst tegemoet zien, zodat we weten wat de aanpak is per die datum. In ieder geval gaat de Belastingdienst 100 bedrijfsbezoeken plannen. Het is natuurlijk de vraag of daaruit wel succes voortvloeit, maar in ieder geval is het wel zeker dat dat bij lange na niet voldoende is om overal te controleren. Maar, let wel, de Belastingdienst kan binnen 5 jaar alsnog aankloppen!

Hoofdlijnenbrief

De nieuwe brief van Minister Koolmees van 22 juni 2018 levert ook voor de langere termijn helaas nog weinig concreets op. Een echte hoofdlijn kan dus niet ontdekt worden. Eigenlijk is de brief opnieuw een teleurstelling. Voor een groot deel is de brief een herhaling van de bekende problemen in de zzp-markt; wat is gezag, het belang van een juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie, het belang van een praktische oplossing zonder al teveel administratieve lasten. Dat weten we inmiddels wel.

Echte oplossingen worden dus niet gepresenteerd, sterker nog, de echte oplossingen lijken verder weg dan in het Regeerakkoord. Een aantal zaken vallen op:

• Vóór 1 januari 2019 moet het criterium gezag worden verduidelijkt, zonder dat het arbeidsrecht wordt aangepast. Dat gaat dus alleen om voorlichting;
• De regering gaat onderzoeken of een webmodule een goede manier is om duidelijkheid te geven, zonder al teveel administratieve lasten. Omdat de beoordeling of sprake is van een arbeidsovereenkomst een holistische beoordeling behelst, is dat niet zo gemakkelijk;
• Er wordt in overleg met de Europese Commissie bekeken hoe werkenden met een laag tarief beschermd kunnen worden. Onder een te bepalen tarief wordt vastgelegd dat sprake is van een arbeidsovereenkomst;
• De opt-out bij een hoog tarief is ineens niet meer zo zeker;
• Een nieuwe commissie doet onderzoek naar tarieven, tariefopbouw en kenmerken van zelfstandigen en hun opdrachten. Opnieuw een rapport dat in een diepe la verdwijnt, ben ik bang.

Al met weinig nieuws onder de zon. Het kabinet heeft het lastig en de sociale partners komen er samen niet uit. Voorlopig is het afwachten. Zorg ervoor dat je in de tussentijd de administratieve zaken op orde hebt, maar al teveel angst hoeft er niet te zijn.

Meer weten over de Wet DBA en het werken met ZZP’ers, lees dan dit artikel of neem vrijblijvend contact met mij op.