Wanneer is sprake van een verworven recht in het arbeidsrecht?

Arbeidsrecht

Verworven recht

Niet alle ‘afspraken’ die tussen werkgevers en werknemers gelden, staan op papier of zijn het resultaat van onderhandeling. Een verworven recht is een arbeidsvoorwaarde die (stilzwijgend) is ontstaan doordat partijen lange(re) nu eenmaal op dezelfde wijze hebben gehandeld. Die handelwijze van de werkgever heeft bepaalde verwachtingen geschapen bij de werknemer, die er vervolgens op mocht gaan vertrouwen.

Is er sprake van een verworven recht, dan mag de werkgever die arbeidsvoorwaarde niet zonder instemming van de werknemer wijzigen.

Twee voorbeelden:

1. Jaarlijks krijgen alle werknemers een dertiende maand. Er is geen CAO of arbeidsvoorwaardenreglement waarin de voorwaarden daarvoor zijn geregeld. Als dat jarenlang op dezelfde wijze is gegaan, zonder dat de werkgever daaraan een voorwaarde heeft verbonden, kan dat mogelijk als verworven recht worden gezien.
2. De werkgever die bij verschillende werknemers altijd tijdens ziekte het volledige loon doorbetaalt, zonder daar expliciet bij te vermelden dat het een uitzondering is, loopt het risico dat dat als een verworven recht gezien kan worden. De wet regelt immers alleen een minimumdoorbetalingsverplichting tijdens ziekte van 70%.

Er zijn legio andere onderwerpen op te sommen waarbij verworven rechten kunnen ontstaan, zoals bij thuiswerkdagen, roosters, flexibele indeling werktijden en meer.

Tip: Leg tijdelijke afspraken dan ook duidelijk en schriftelijk vast.

Verworven recht: door werkgever gevolgde gedragslijn

Wanneer nu echt sprake is van een verworven recht in het arbeidsrecht, dat is in elk geval waarschijnlijk anders. Het hangt van alle omstandigheden af, hoe de rechter zal beslissen. De Hoge Raad heeft hiervoor 6 gezichtspunten gegeven, die allemaal uitgaan van de gedachte dat het erop aankomt wat partijen over en weer van elkaar mochten verwachten op basis van hun gedragingen en verklaringen (‘gedragslijn’). De gezichtspunten zijn:

1. De inhoud van de gedragslijn;
2. De aard van de arbeidsovereenkomst en de positie die de werkgever en de werknemer jegens elkaar innemen;
3. De lengte van de periode gedurende welke de werkgever de desbetreffende gedragslijn heeft gevolgd;
4. Verklaringen over en weer ten aanzien van de gedragslijn;
5. De aard van de voor- en nadelen die voor de werkgever en de werknemer uit de gedragslijn voortvloeien;
6. De aard en de omvang van de kring van werknemers jegens wie de gedragslijn is gevolgd.

Vragen over verworven rechten of eenzijdig wijzigen van de arbeidsovereenkomst, neem dan vrijblijvend contact met ons op.