Werknemers en vakantie; van aanvraag tot ziekte

Elk jaar breekt datzelfde moment weer aan; je zoeft zonder files over de snelweg naar kantoor en in de trein is alle plek om een krantje te lezen zonder verdrukt te worden. Het is vakantietijd! Werknemers en vakantie, de highlights op een rijtje.

Vakantie aanvragen

Dat levert nogal eens problemen op. Wie bepaalt wanneer de werknemer op vakantie mag of kan? In de wet staat de volgende standaardregeling opgenomen:

1. De werknemer dient schriftelijk zijn vakantieaanvraag in;
2. De werkgever moet binnen twee weken schriftelijk reageren;
3. Met toestemming;
4. Of een afwijzing, maar dat mag alleen als daar gewichtige redenen voor zijn en die worden vermeld;
5. Reageert de werkgever niet op tijd, dan is de vakantie vastgesteld.

De werkgever kan een afwijkende regeling voor het aanvragen instellen, bijvoorbeeld dat de werknemer aan het begin van het jaar moet opgeven wat zijn wensen zijn, waarna de werkgever vrij is om een en ander vast te stellen.

Verplichte vakantie tijdens bedrijfssluiting

In sommige branches en bedrijven pakt het voltallige personeel tegelijkertijd de koffers en worden de deuren gesloten, zoals in de bouwvak of de Kerstperiode. Kan dat zomaar? Ja, dat kan, maar alleen als dat schriftelijk is vastgelegd in de arbeidsovereenkomst, reglement of een toepasselijke CAO. Neem niet alleen op dat het kan, maar ook voor hoeveel dagen. Die dagen gaan dan af van het vakantiedagensaldo van de werknemer. Onbetaald verlof mag niet zonder instemming van de werknemer.

Minimumaantal wettelijke vakantiedagen per jaar

Elke werknemer heeft per jaar recht op minstens 4 weken vakantie, ongeacht de arbeidsduur. Bij een 40-urige werkweek komt dat neer op 160 uur per jaar. Vaak krijgt de werknemer meer vakantiedagen, dat worden de bovenwettelijke vakantiedagen genoemd.

Vakantiedagen vervallen per 1 juli

De vakantiedagen die een werknemer in een kalenderjaar heeft opgebouwd, vervallen op 1 juli van het jaar daarna. Die vakantiedagen zijn dan verdwenen. Dat is alleen anders als de werknemer redelijkerwijze niet in staat was om die vakantiedagen op tijd op te nemen. Daar is bijna nooit sprake van. Een voorbeeld is dat de werknemer ziek was en ook niet in staat was om te re-integreren. In dat geval blijven de vakantiedagen langer staan, maar moet de werknemer ze zo snel mogelijk opnemen als dat kan.

Bovenwettelijke vakantiedagen blijven langer houdbaar

Alle bovenwettelijke vakantiedagen zijn langer houdbaar, namelijk 5 jaar. En die termijn kan ook nog eens opgerekt worden door de werkgever te laten weten dat ze niet mogen vervallen. In potentie kan dat in de loop der jaren een stuwmeer aan vakantiedagen opleveren.

Opbouw vakantiedagen tijdens ziekte

Sinds 2012 is de vakantiewetgeving veranderd, omdat Nederland zich niet aan de Europese Richtlijn hield. Sindsdien bouwt een werknemer tijdens ziekte ook gewoon vakantiedagen op. Daar staat tegenover dat een werknemer ook vakantiedagen moet opnemen als hij tijdens ziekte op vakantie wil.

Het is toegestaan om af te spreken dat de werknemer minder vakantiedagen opbouwt als hij ziek is. Dat mag echter nooit minder zijn dan het minimum wettelijke aantal van 4 weken. Krijgt de werknemer ook bovenwettelijke dagen, dan loont het om hier afspraken over te maken.

In dit artikel wordt uitgelegd hoe een stuwmeer aan vakantiedagen voorkomen kan worden.

Ziek tijdens vakantie

Het kan maar zo gebeuren dat uw werknemer tijdens zijn vakantie ziek wordt. Hij moet dat dan ook direct melden. Vanaf dat moment neemt de werknemer geen vakantiedagen meer op, behalve als dat expliciet wordt afgesproken. Maar bij een verblijf in het buitenland is het niet gemakkelijk om een bedrijfsarts te laten controleren wat er aan de hand is. Het wordt nog eens moeilijker als de werknemer door de ziekte niet kan reizen. Binnen de EU mag de werknemer niet verplicht worden om (eerder) terug te reizen.

De werknemer moet zich wel houden aan de controlevoorschriften. Dat betekent:

• Dat hij bereikbaar moet zijn voor de werkgever en;
• Dat hij informatie moet verstrekken over zijn ziekte (aan de bedrijfsarts).

In veel landen kan via de arbodienst een lokale arts inschakelen die de werknemer kan onderzoeken. De werknemer is verplicht om zich daar binnen enkele dagen te laten onderzoeken.

Vakantie tijdens ziekte

Ook zieke werknemers kunnen op vakantie. Tijdens die vakantie moet de werknemer vakantiedagen opnemen. De werkgever kan dat alleen weigeren als de bedrijfsarts oordeelt dat de vakantie of reis de ziekte kan verergeren of herstel kan belemmeren. Weigering is ook mogelijk als de vakantie te lang duurt en daardoor de re-integratie vertraagt of belemmert.

Let op dat de vakantieaanvraag tijdens ziekte schriftelijk wordt bevestigd.

Vakantiedagen mogen niet worden afgekocht of uitbetaald

Vakantiedagen zijn bedoeld om de werknemer te laten bijkomen van het werk. Het is dus niet mogelijk om de vakantiedagen te laten afkopen of uitbetalen tijdens het dienstverband. Dat geldt echter alleen voor de wettelijke vakantiedagen. Let op, soms is in een CAO opgenomen dat de bovenwettelijke vakantiedagen ook niet afgekocht mogen worden. Als de arbeidsovereenkomst eindigt, dan moet de werkgever alles alsnog uitbetalen.

Wat is een vakantiedag waard?

Weinig werkgevers weten dat een vakantiedag meer waard is dan ze denken. Een vakantiedag heeft namelijk een gelijke waarde als de werknemer die dag vakantie had opgenomen. Vaak moet dan gedacht worden aan het basissalaris, vermeerderd met vakantietoeslag, vakantiedagen, pensioenpremie, eventuele bonussen en meer.

Toch nog vragen over de vakantie van jouw werknemers, neem dan vrijblijvend contact op. Wij helpen u graag.