Moet een arbeidsovereenkomst schriftelijk worden aangegaan?

Arbeidsrecht

Het antwoord op deze vraag is simpel; nee! Maar er is meer over te zeggen. Ook zonder een schriftelijke overeenkomst kan een arbeidsovereenkomst bestaan. Sterker nog, zelfs als partijen op papier een andere overeenkomst aangaan dan een arbeidsovereenkomst, kan er in feite toch sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Als de samenwerking in wezen past bij een arbeidsovereenkomst, dan is het een arbeidsovereenkomst. Wezen gaat voor schijn in het arbeidsrecht.

Wanneer is sprake van een arbeidsovereenkomst?

Of partijen samenwerken op basis van een arbeidsovereenkomst, is afhankelijk van alle feiten en omstandigheden. Wat was de intentie van partijen en hoe hebben zij dat in de praktijk gedaan. Als de ene partij zich verplicht om tegen loon, persoonlijk arbeid te gaan verrichten, onder gezag van de ander, dan is er sprake van een arbeidsovereenkomst.

Wezen gaat voor schijn in het arbeidsrecht.

Onduidelijkheid over inhoud arbeidsovereenkomst

Een arbeidsovereenkomst kan dus mondeling worden afgesproken. Maar of dat verstandig is, is een tweede. Werkgever en werknemer kunnen gemakkelijk discussie krijgen over welke afspraken tussen partijen gemaakt zijn, zoals bijvoorbeeld over het aantal te werken uren, het salaris, of een arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd is afgesproken en of een CAO van toepassing is verklaard etc. Dat kan gemakkelijk voorkomen worden door de afspraken duidelijk op papier te zetten en te laten ondertekenen door de werknemer. Zorg voor een ondertekend exemplaar in de eigen administratie.

Sommige afspraken moeten schriftelijk worden afgesproken

Niet alleen is het verstandig om afspraken op papier te zetten, sommige afspraken zijn zelfs alleen geldig als ze schriftelijk zijn overeengekomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor een proeftijd en een concurrentie- en relatiebeding. Bij die laatste twee moet in de arbeidsovereenkomst ook het zwaarwichtig bedrijfsbelang zijn opgenomen.

Sommige afspraken zijn zelfs alleen geldig als ze schriftelijk zijn overeengekomen

Werkgever is verplicht om schriftelijk te informeren

Is er eenmaal een arbeidsovereenkomst, dan moet de werkgever op grond van de wet een schriftelijke verklaring afgeven. In die verklaring moet het volgende staan:

• naam en woonplaats van partijen;
• de plaats of plaatsen waar de arbeid wordt verricht;
• de functie van de werknemer of de aard van zijn arbeid;
• het tijdstip van indiensttreding;
• indien de overeenkomst voor bepaalde tijd is gesloten, de duur van de overeenkomst;
• de aanspraak op vakantie of de wijze van berekening van de aanspraak;
• de duur van de door partijen in acht te nemen opzegtermijnen of de wijze van berekening van deze termijnen;
• het loon en de termijn van uitbetaling alsmede, indien het loon afhankelijk is van de uitkomsten van de te verrichten arbeid, de per dag of per week aan te bieden hoeveelheid arbeid, de prijs per stuk en de tijd die redelijkerwijs met de uitvoering is gemoeid;
• de gebruikelijke arbeidsduur per dag of per week;
• of de werknemer gaat deelnemen aan een pensioenregeling;
• indien de werknemer voor een langere termijn dan een maand werkzaam zal zijn buiten Nederland, mede de duur van die werkzaamheid, de huisvesting, de toepasselijkheid van de Nederlandse sociale verzekeringswetgeving dan wel opgave van de voor de uitvoering van die wetgeving verantwoordelijke organen, de geldsoort waarin betaling zal plaatsvinden, de vergoedingen waarop de werknemer recht heeft en de wijze waarop de terugkeer geregeld is;
• de toepasselijke collectieve arbeidsovereenkomst of regeling door of namens een daartoe bevoegd bestuursorgaan;
• of de arbeidsovereenkomst een uitzendovereenkomst is als bedoeld in artikel 690.

In de praktijk is deze verplichting een dode letter. Heel vaak gebeurt het niet en er is geen sanctie aan verbonden. Hoogstens kan het in het nadeel van de werkgever worden uitgelegd.

Tip

Al met al is het verstandig om telkens bij het aangaan of wijzigen van een arbeidsovereenkomst de afspraken duidelijk op papier te zetten. In sommige gevallen is dat zelfs noodzakelijk. Loop dus niet het risico dat er discussie kan bestaan over de voorwaarden.

Heb je vragen over het opstellen van een arbeidsovereenkomst, neem dan vrijblijvend contact met ons op.